Dacryocystorhinostomia (DCR)
Dacryocystorhinostomia (DCR) czyli wytworzenie zespolenia workowo-nosowego jest procedurą stosowaną w leczeniu epiphory czyli łzawienia spowodowanego niedostatecznym odprowadzaniem łez drogami łzowymi którego przyczyną jest zablokowanie przewodu nosowo-łzowego.
Łzy produkowane są w gruczole łzowym zlokalizowanym w górnym, zewnętrznym brzegu oka, spływają po powierzchni oka przy każdym mrugnięciem i są kierowane do małych otworów w powiekach. Przechodzą następnie przez kanalik górny i dolny, woreczek łzowy i przewód nosowo-łzowy do jamy nosa. Drogi łzowe najczęściej ulegają zwężeniu na poziomie przewodu nosowo-łzowego co wymaga wytworzenia przetoki pomiędzy workiem łzowym i jamą nosa (DCR) która umożliwi prawidłowy odpływ łez.
Jakie są objawy niedrożności dróg łzowych?
Najczęstsze to:
- nadmierne łzawienie
- nawracające infekcje dróg łzowych objawiające się wyciekiem treści ropnej z punktów łzowych powieki
- wybrzuszenie (zwykle bolesne) w okolicy kąta przyśrodkowego oka
Jak zdiagnozować przyczynę epiphory?
Diagnostyką niedrożności dróg łzowych zajmują się lekarze okuliści do których w naturalny sposób pacjent zwraca się ze swoimi problemami. Lekarz okulista wykonuje szereg testów, może również spróbować przepłukać drogi łzowe lub ocenić ich drożność specjalną sondą którą wkłada przez punkt łzowy dolny. W wybranych przypadkach wykonywane są badania obrazowe.
Jak przygotować się do operacji?
Przed operacją niezbędne będzie wykonanie badania ogólnego krwi (morfologii), układu krzepnięcia (APTT, INR), poziomu elektrolitów (Na+, K+) oraz ocena grupy krwi pacjenta. Jeśli wyniki powyższych badań będą odbiegać istotnie od normy zabieg nie odbędzie się.
Warunkiem wykonania zabiegu jest również wykonanie tomografii komputerowej (TK) zatok przynosowych.
Zabieg operacyjny u każdego pacjent poprzedzony jest wizytą konsultacyjną. Wówczas powinny zostać rozwiane wszystkie Twoje wątpliwości dotyczące zabiegu, omówione ryzyko ewentualnych komplikacji i szczegółowo kolejne etapy zabiegu. Podczas wizyty lekarz powinien ocenić stan miejscowy Pacjenta i zapoznać się z wynikami wcześniej wykonanych badań.
Leki, których przed zabiegiem NIE NALEŻY przyjmować
Istnieją leki, które mogą zwiększyć ryzyko krwawienia w trakcie i po operacji. Preparaty te zawierają m.in. kwas acetylosalicylowy i niesteroidowe leki przeciwzapalne (są to m.in. Acard, Polocard, Nurofen, Ibufen, Aspirin, Pyralgina, Ketonal itd.). Podobne niebezpieczeństwo wiąże się ze stosowaniem leków przeciwzakrzepowych zawierających klopidogrel (np. Plavix, Zyllt, Areplex, Clopidix, Grepid), warfarynę (Warfarin), prasugrel (Efient), acenokumarol (np. Sintrom, Acenocumarol, Syncumar). Leków tych nie należy przyjmować, co najmniej 7 dni przed operacją.
Na 14 dni przed zabiegiem nie przyjmuj również preparatów zawierających miłorzęb japoński (Ginko Biloba), olej lniany, tran z wątroby dorsza, czosnek, imbir, żeń-szeń, dziurawiec czworoboczny, kwasy tłuszczowe Omega-3, witaminę A i E w dużych dawkach. Unikaj również w tym okresie zielonej herbaty.
Również 14 dni przed operacją należy po konsultacji z lekarzem odstawić preparaty zawierające tiklopidynę (np. Aclotin, Clopidix, Egitromb, Grepid, Plavix i Zyllt). Jeśli ww. leki przyjmujesz na stałe skontaktuj się z Twoim lekarzem internistą, który zmieni je na „bezpieczne” odpowiedniki.
Zaprzestań palenia papierosów
Palenie tytoniu może poważnie wpłynąć na wynik zabiegu operacyjnego w obrębie jamy nosa. Palenie stymuluje powstawanie zrostów i blizn oraz pogarsza gojenie. Z tego powodu lepiej zaprzestać palenia na 3-4 tygodnie przed zabiegiem oraz w kolejnych miesiącach po zabiegu.
Jeśli potrzeba rozważ konsultacje u lekarza pierwszego kontaktu
W przypadku współistnienia nadciśnienia tętniczego bardzo ważne jest, aby przed zabiegiem operacyjnym zbliżyć wartości ciśnienia tętniczego do normy. Jeśli cierpisz na inne choroby przewlekłe [np. choroby serca i naczyń wieńcowych, płuc (astma oskrzelowa), gruczołu tarczowego, cukrzycę, zaburzenia krzepnięcia, niedokrwistość itd.] lub przebyłeś poważną chorobę (np. zawał mięśnia sercowego, gruźlicę) upewnij się wcześniej u swojego lekarza czy Twój aktualny stan zdrowia pozwoli przeprowadzić zabieg w znieczuleniu ogólnym (narkozie). Lekarz pierwszego kontaktu zgodnie z potrzebą przed zabiegiem operacyjnym może skorygować leczenie współistniejących chorób.
Pamiętaj o dostarczeniu badania TK zatok
Pamiętaj, aby w dniu zabiegu mieć przy sobie płytę CD (lub kliszę) zawierająca badanie tomografii komputerowej (TK) zatok przynosowych, jeśli jej nie przekazałeś nam wcześniej (WAŻNE!!).
Do szpitala zabierz leki, które używasz na stałe, nawet te stosowane bardzo rzadko
Zarezerwuj czas na pierwszą wizytę kontrolną po około 7 dniach od zabiegu.
Jak przebiega zabieg dacryocystorhinostomii (wytworzenie zespolenia workowo-nosowego)?
W trakcie zabiegu poprzez wytworzenie połączenia pomiędzy workiem łzowym a jamą nosa tworzona jest nowa droga dla łez omijająca zatkany odcinek przewodu nosowo-łzowego. Istnieją dwie techniki operacyjne. Zewnętrzna - podczas zabiegu wykonywane jest nacięcie skóry na bocznej powierzchni nosa przez którą lekarz dociera do worka łzowego i łączy go z jamą nosa. Taka ingerencja pozostawia bliznę na twarzy pacjenta.
Drugą, bardziej popularną techniką operacyjną jest tzw. endoskopowa, wewnątrznosowa dacryocystorhinostomia. Operacja wykonywana jest przez nos pacjenta pod kontrolą endoskopu i nie pozostawia żadnych śladów w postaci blizn na skórze. W CDT Medicus w Lubienie właśnie taki zabieg proponowany jest Pacjentowi z niedrożnością przewodu nosowo-łzowego. Jest on wykonywanego w znieczuleniu ogólnym czyli w narkozie na bloku operacyjnym. Podczas zabiegu lekarz usuwa fragment kości w jamie nosa odsłaniając dolny odcinek worka łzowego w którym tworzony jest następnie otwór przez który będą wypływały łzy do jamy nosa. W większości przypadków aby zmniejszyć ryzyko zarośnięcia się nowo wytworzonej drogi zakładany jest do niej stent z miękkiego plastiku. Stent jest praktycznie niewyczuwalny przez pacjenta który nosi go przez kilka miesięcy. Po zakończeniu operacji do nosa nie jest zakładany zwykle opatrunek (tzw. tamponada).
W porównaniu do operacji z dostępu zewnętrznego technika endoskopowa nie pozostawia widocznej blizny pooperacyjnej, minimalizuje prawdopodobieństwo uszkodzenia pompy łzowej i innych struktur sąsiadujących z miejscem cięcia przy dostępie zewnętrznym (tj. więzadła powiekowe i mięsień okrężny oka).
Czas trwania operacji: około 1-1.5 godz
Zabiegi towarzyszące
- Plastyka przegrody nosa. Nierzadko silne skrzywienie przegrody nosa uniemożliwia wykonanie zespolenia workowo-nosowego i zmusza do rozpoczęcia zabiegu od wyprostowania przegrody.
Postępowanie pooperacyjne
Pacjent opuszcza szpital zwykle w pierwszym dniu po operacji, po porannej wizycie lekarskiej. Nie jest zalecane aby w tym dniu samodzielnie prowadzić samochód. Wychodząc ze szpitala Pacjent nie ma opatrunku ani szwów które należałoby usunąć. W pierwszych dniach po zabiegu podczas wydmuchiwania (oczyszczania) nosa może pojawić się krew. Zastosuj wówczas zalecone przez lekarza krople do nosa oraz połóż lód na twarzy. Zalecane jest przyjmowanie przepisanych na recepcie leków (zwykle antybiotyku oraz kropli do oczu i nosa) oraz codzienna toaleta nosa. Ból pooperacyjny nie jest zwykle nasilony i do jego uśmierzenia zwykle wystarczy Paracetamol. Po zabiegu nie jest zalecane bardzo forsowne wydmuchiwanie (oczyszczanie) nosa, duży wysiłek fizyczny, korzystanie z sauny, solarium i siłowni. Nie jest zalecane również uczęszczanie na basen przez co najmniej 14 dni.
Pacjent powinien zgłosić się na wizytę kontrolną po ok. 7 dniach podczas której lekarz oczyszcza nos z zalegających strupów i wydzieliny. Po kilku miesiącach usuwany jest stent z dróg łzowych (o ile był zakładany).
Okres rekonwalescencji po zabiegunie jest zwykle dłuższy niż 7-10 dni.
Możliwe powikłania
-krwawienie
-krwiak oczodołu
-odma podskórna powieki i policzka
-brak efektu w dłużej perspektywie wynikający z zarośnięcia się wytworzonego zespolenia
-zakażenie rany pooperacyjnej
-przemieszczenie się stentu w drogach łzowych
Gdzie zgłosić się po operacji w przypadku pojawienia się niepokojących dolegliwości?
Szpital CDT Medicus w Lubinie jest otwarte 24h, 7 dni w tygodniu.
W 2017 roku CDT MEDICUS w Lubinie świętuje 25 lecie istnienia
Jeśli chciałaby Pani/chciałby Pan podzielić się swoimi uwagami (zarówno negatywnymi jak i pozytywnymi) dotyczącymi świadczonych przeze mnie usług medycznych proszę o kontakt lub o anonimowe pozostawienie swojej opinii np. na jednym z portali internetowych.
Marcin Frączek
CDT Medicus Lubin
Medix Wrocław
